نقشه utm چیست

نقشه UTM بر اساس یک سیستم مختصات جهانی تهیه می‌شود که هر نقطه از کره زمین مختصات منحصربه فرد خودش را دارد. در واقع با تعیین مختصات یو تی ام گوشه‌های یک ملک، موقعیت آن با دقت خیلی زیاد در حد سانتیمتر و به‌طور منحصر به فرد روی کره زمین تثبیت می‌شود. UTM مخفف Universal Transverse Mercator coordinate system است که نوعی سیستم تصویر است که از دستگاه مختصات دکارتی دوبعدی جهت مشخص نمودن موقعیت بر روی سطح زمین بهره می‌گیرد. این سامانه مختصاتی نوعی نمایش موقعیت افقی است و برای نمایش موقعیت بر روی زمین مستقل از فرازای (ارتفاع) آن به‌کار می‌رود ولی از چندین جهت با روش سنتی مختصات جغرافیایی (استفاده از عرض جغرافیایی و طول جغرافیایی) تفاوت دارد.

سامانه یوتی‌ام زمین را در محدوده عرض جغرافیایی بین مدار ۸۰ درجه جنوبی تا مدار ۸۴ درجه شمالی به ۶۰ زون (قاچ) تقسیم می‌کند که هر قاچ به اندازه ۶ درجه طول جغرافیایی است (جمعاً ۳۶۰ درجه). قاچ ۱ طول جغرافیایی ۱۸۰ درجه تا ۱۷۴ درجه غربی را پوشش می‌دهد و به همین ترتیب شماره قاچ‌ها به سمت شرق افزایش می‌یابد و سرانجام قاچ ۶۰ طول جغرافیایی ۱۷۴ درجه تا ۱۸۰ درجه شرقی را می‌پوشاند. کشور ما ایران در هار قاچ یا زون قرار دارد که به ترتیب از چپ به راست عبارتند از ۳۸ – ۳۹ – ۴۰ – ۴۱. مثلا استان فارس بیشتر محدوده آن در زون ( قاچ ) ۳۹ هست، بنابر این در ترسیم یک نقشه یو تی ام با این سیستم تصویر پیاده می‌شود : UTM Zone39N که حرف N نشان‌دهنده موقعیت در نیم کره شمالی است ( محدوده بالاتر از خط مرکزی زمین ) در شبکه بندی یا گرید مختصات هر نوار افقی دارای یک حرف انگلیسی است که در جی پی اس عدد نوار عمودی در کنار این حرف قرار می‌گیرد به عنوان مثال منطقه‌ای از استان فارس به این شکل نمایش داده می‌شود : 39R

موقعیت روی زمین توسط شماره قاچ (زون) UTM و جفت مختصات «شرق» و «شمال» در آن منطقه داده می‌شود. نقطه مبدأ هر قاچ UTM تقاطع استوا و نصف النهار مرکزی قاچ است، اما برای جلوگیری از برخورد با عدد شرقی منفی، نصف‌النهار مرکزی هر قاچ در ۵۰۰٬۰۰۰ متر شرق تنظیم شده ست. در هر قاچ یک نقطه که دارای ۴۰۰۰۰۰ متر شرقی است، ۱۰۰ کیلومتری غرب نصف النهار مرکزی قرار دارد، که بر روی سامانه مختصات جهانی مرکاتور معکوس اندازه‌گیری شده‌است (یا کمتر از ۱۰۰ کیلومتر بر روی سطح واقعی زمین اندازه‌گیری می‌شود). UTM شرقی از حدود ۱۶۷۰۰۰ متر (در نزدیکی قطب) تا ۸۳۳۰۰۰ متر در استوا است. در موقعیت نیمکره شمالی از صفر در استوا به سمت شمال اندازه‌گیری می‌شود؛ مقدار حداکثر «شمال» در حدود ۹٬۳۰۰٬۰۰۰ متر در عرض جغرافیایی ۸۴ درجه شمالی که انتهای «شمال» قاچ‌های UTM است. در ناحیه نیمکره جنوبی، «شمال» به سمت جنوب کاهش پیدا می‌کند، از استوا تا حدود ۱٬۱۰۰٬۰۰۰ متر در ۸۰ درجه جنوب که انتهای جنوب قاچ‌های UTM است. شمال در استوا در ۱۰٬۰۰۰٬۰۰۰ متر تنظیم شده‌است، بنابراین هیچ نقطه‌ای از عدد «شمال» منفی ندارد. نقشه UTM نقشه ای است که موقعیت عوارض و نقاط برداشتی را در سیستم مختصات UTM نمایش می دهد. در واقع X و Y هر نقطه طبق سیستم UTM تعریف می شود. با تهیه نقشه UTM هر ملک علاوه بر اینکه می توانیم از ابعاد و مساحت دقیق آن مطلع شویم، می توانیم موقعیت آن را در سیستم جهانی UTM نیز مشاهده کنیم.

در سال 1351 شمسی ماده 156 قانون ثبت تدوین شد و مطابق آن به منظور تشخیص حدود و موقعیت املاک واقع در شهرها و حومه، قرار شد نقشه املاک سراسر کشور به صورت کاداستر تهیه شود. این قانون پس از مدت ها و در سال 1394 لازم الاجرا شد و آیین نامه اجرایی آن در سال 1395 به تصویب رئیس قوه قضاییه رسید. سازمان ثبت کشور مطابق قانون کاداستر موظف شد تا ظرف مدت 5 سال از تاریخ لازم الاجرا شدن این قانون، نقشه املاک سراسر کشور را در قالب سیستم مختصات UTM تهیه کند. تهیه نقشه املاک به ترتیب از استان ها خوزستان، زنجان، قزوین، کرمانشاه و ایلام آغاز شد و پس از آن، روش نقشه برداری سنتی به نقشه برداری کاداستر تبدیل شد. تهیه نقشه UTM املاک در ایران کاربردهای فراوانی دارد. برای تهیه سند تک برگ، گرفتن دستور نقشه و پروانه ساختمانی از شهرداری، دریافت مجوز دیوارکشی از جهاد کشاورزی، تشخیص اراضی ملی و منابع طبیعی و دریافت انشعاب برق و گاز در روستاها نیاز به تهیه نقشه UTM عرصه و اعیان املاک می باشد. تهیه نقشه UTM به وسیله مهندسان نقشه بردار عضو نظام مهندسی هر استان و همچنین کارشناسان رسمی دادگستری در رشته های نقشه برداری و امور ثبتی انجام می شود.